Achmea wordt (voorlopig) niet erkend als aanbestedende dienst: Een diepgaande blik op de beslissing

Bij een aanbestedingsrechtelijk kort geding hebben de appellanten onlangs het onderspit moeten delven. In hoger beroep betwist het Gerechtshof Den Haag nu of zorgverzekeraar Achmea c.s., als ‘aanbestedende dienst’, valt onder artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012 (“Aw”). Een definitieve beslissing kan op basis van de voorhanden feiten niet worden gemaakt, maar Achmea c.s. zou onder extensievere fact-checking mogelijk als ‘aanbestedende dienst’ worden aangemerkt en derhalve aanbestedingsplichtig zijn.

Voor de vaststelling of een zorgverzekeraar als ‘aanbestedende dienst’ wordt aangemerkt, is een aantoonbare classificatie als ‘publiekrechtelijke instelling’ (artikel 1.1 Aw) noodzakelijk. Dit houdt in dat een zorgverzekeraar expliciet tot doel moet hebben diensten van openbaar nut te leveren, juridische persoonlijkheid moet bezitten en moet voldoen aan invloedscriteria. Deze criteria omvatten onder andere financiering, toezicht en aanwijzing van bestuursleden.

Conclusie

Het hof debatteert ten gronde of Achmea c.s. als “aanbestedende dienst” gekwalificeerd kan worden, omdat zij onomwonden onder de categorie “publiekrechtelijke instellingen” valt. Met betrekking tot de basisverzekering vindt een aangrijpende mate van overheidsfinanciering plaats bij Achmea c.s. Het hof sommeert de noodzaak van meer feiten over overheidsfinanciering om definitieve conclusies te kunnen vormen rondom de mate van overheidsfinanciering.

Na hun verlies bij kort geding in hoger beroep stellen de appellanten vast dat er op dit punt geen ruimte is voor verder onderzoek, en het hof besluit dat Achmea c.s. in dit proces in de Aw-context niet als aanbestedende dienst wordt beschouwd.

Ingrijpende gevolgen

Na vorige rechtspraak ontstond er in 2014 veel rumoer in de gezondheidszorg, toen de rechtbank Zeeland-West-Brabant zorgverzekeraar CZ plotseling als “aanbestedende dienst” benoemde. Hoewel het hof in 2016 besloot dat de Aw niet van toepassing is op Achmea c.s. en dat Achmea c.s. in beginsel vrij werd geacht haar eigen inkoopprocedure te bepalen, kan deze motivering ruimte bieden voor een redenatie dat Achmea c.s. of andere zorgverzekeraars wel voor meer dan de helft met overheidsgeld worden gefinancierd. Dit zou betekenen dat de Aw mogelijk van toepassing is.

Wilt u op de hoogte blijven?

Download hier onze eBooks en nieuwsbrieven. Voor vragen, en om te bespreken wat dit voor uw organisatie betekent, kunt u contact opnemen met Martijn Jongmans of Adriaan Buyserd.