Alternatieve geschilbeslechting bij domeinnaamgeschillen

Wie het eerst komt, wie het eerst maalt is het uitgangspunt bij de registratie van domeinnamen. Het is dan ook zuur wanneer een concurrent eerder dan uzelf de door u gewenste domeinnaam registreert. Het is onder omstandigheden mogelijk de overdracht van een geregistreerde domeinnaam te vorderen. Daarvoor hoeft u niet naar een rechtbank.

Voor domeinnaamgeschillen kunt u gebruik maken van alternatieve geschilbeslechting bij of via de instantie verantwoordelijk voor de domeinnaam. Deze procedure is doorgaans sneller, goedkoper en laagdrempeliger dan een rechtszaak. Maar welke instantie is verantwoordelijk voor domeinnamen? En welke regelingen zijn dan van toepassing? U leest het hieronder.

Welke instantie is verantwoordelijk?

De non-profit organisatie ICANN[1] is verantwoordelijk voor gTLD’s zoals .com en .org.[2] Voor de .nl-ccTLD is de SIDN[3] verantwoordelijk. Voor de .eu-ccTLD is de EURid[4] verantwoordelijk.

Wat houdt het in?

Voor een geslaagde vordering tot overdracht van een domeinnaam zijn de volgende drie criteria relevant.

(i) De domeinnaam is identiek aan eiser’s teken of stemt daarmee verwarringwekkend overeen

Als eiser kunt u op een bepaald teken rechten hebben. Denk bijvoorbeeld aan een woordmerk of handelsnaam. Bij de ccTLD’s .nl en .eu kan een eiser ook recht hebben op een persoonsnaam.[5] Een domeinnaam stemt snel verwarringwekkend overeen wanneer het teken van de eiser volledig is opgenomen, zoals bijvoorbeeld het geval zou zijn bij de domeinnaam Google-zoekmachine.nl waarin het teken Google volledig is opgenomen. De TLD wordt bij de vergelijking doorgaans niet meegenomen. Banning.nl en Banning.com zijn dus identiek.

(ii) De domeinnaamhouder heeft geen recht op of legitieme belangen bij de domeinnaam

De eiser moet aannemelijk maken dat de domeinnaamhouder geen recht heeft op of legitiem belang heeft bij de domeinnaam. De domeinnaamhouder kan op zijn beurt het tegendeel betogen, bijvoorbeeld door aan te tonen dat:

• De domeinnaam te goeder trouw werd gebruikt om producten en/of diensten aan te bieden vóór het geschil; of
• De domeinnaamhouder bekend is onder de domeinnaam; of
• De domeinnaam wordt gebruikt voor legitieme niet-commerciële doelen, zoals een fansite.

Wederverkopers kunnen een legitiem belang hebben als zij gebruik maken van een domeinnaam die overeenstemt met een merk. Zo oordeelde de WIPO dat de domeinnaam porsche-buy.com gebruikt mocht worden voor de verhandeling van tweedehands Porsche auto’s.[6]

(iii) De domeinnaam is te kwader trouw geregistreerd of wordt te kwader trouw gebruikt

Van registratie of gebruik te kwader trouw is sprake wanneer de domeinnaamhouder oneerlijk voordeelt haalt uit of anderszins misbruik maakt van een teken waarop de eiser rechthebbende is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de domeinnaam:

• voornamelijk is geregistreerd of verworven met het doel het te verhandelen; of
• is geregistreerd om eiser te beletten deze te gebruiken of zijn activiteiten te verstoren; of
• wordt gebruikt om commercieel voordeel te behalen door internetgebruikers aan te trekken of om te leiden.

Voor geschillen over gTLD’s en .nl-TLD’s, moet aan alle drie criteria worden voldaan. Voor geschillen over .eu-TLD’s, hoeft slechts criterium (i) en daarnaast (ii) of (iii) worden vervuld.

Waar staan de regels?

Op geschillen over gTLD’s is de Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy van ICANN van toepassing. Op country code TLD’s is het toepasselijke beleid afhankelijk van de nationale organisatie. SIDN maakt geen gebruik van ICANN’s Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy maar van een eigen regeling, namelijk de Geschillenregeling voor .nl-domeinnamen. Ook EURid maakt gebruik van een eigen regeling, namelijk de ADR Rules. Deze regelingen stemmen inhoudelijk voor een groot deel overeen met de Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy van ICANN.

Wie beslecht mijn geschil?

Voor geschillen over gTLD’s heeft ICANN vijf geschillenbeslechters aangewezen, waarvan de WIPO[7] het meest wordt ingeschakeld. De SIDN heeft op haar beurt uitsluitend de WIPO aangewezen als geschillenbeslechter voor .nl-domeinnamen. EURid heeft eveneens de WIPO als geschillenbeslechter aangewezen, en daarnaast ook de Czech Arbitration Court.

Conclusie

Het hangt af van de TLD welke geschillenbeslechter bevoegd is en welke regeling van toepassing is. Hoewel de regelingen voor gTLD’s, .nl en .eu inhoudelijk voor een groot deel overeenkomen, zijn er ook verschillen. Het is daarnaast raadzaam voorafgaand advies in te winnen of de vordering tot overdracht van een domeinnaam kans van slagen heeft.

Heeft u te maken met een domeinnaamgeschil? Of heeft u andere vragen naar aanleiding van dit artikel? Neemt u dan contact op met BANNING’s IE-advocaten Ranee van der Straaten of Floris de Vriend.