Luxury Bedding’s bedje is gespreid: een geschil tussen beddenleveranciers

Luxury Bedding is opgericht in 2014 en verkoopt bedden, boxsprings en matrassen via retailers. Luxury Beds is in 2016 opgericht en verkoopt eveneens bedden, boxsprings en matrassen in twee winkels aan consumenten. Luxury Beds heeft Luxury Bedding gevraagd om het door Luxury Bedding gebruikte shop-in-shop concept aan te kopen maar ontving daarop een afwijzende reactie. Daarop reageerde Luxury Beds met ‘dan kan ik het wel namaken’. Zo gezegd, zo gedaan.

Luxury Beddings constateert in 2017 dat twee foto’s uit haar catalogus op de website van Luxury Beds staan. Daarnaast hangt op de gevel van één van de winkels van Luxury Beds een spandoek met een foto uit de catalogus van Luxury Beddings. Ook gebruikt Luxury Beds volgens Luxury Beddings (vrijwel) identieke slogans, productmodellen, productnamen, een (vrijwel) identiek shop-in-shop concept, aankleding en displays.

Luxury Beddings vordert, kort gezegd, staking van de inbreuk op haar auteursrechten die volgens haar rusten op de foto’s en de slogans. Daarnaast vordert Luxury Beddings staking van handelsnaaminbreuk en slaafse nabootsing.

Is er sprake van auteursrechtinbreuk?

Allereerst zou er volgens Luxury Beddings sprake van auteursrechtinbreuk op een drietal foto’s afkomstig uit haar catalogus. Luxury Beds betwist niet dat er auteursrecht zit op de foto’s, maar wel dat Luxury Beddings de houder is van de auteursrechten.

De rechtbank overweegt dat in het auteursrecht het uitgangspunt is dat diegene die een werk openbaar maakt, geacht wordt de maker te zijn daarvan en dus de houder is van de auteursrechten. Als dat volgens Luxury Beds anders is, dan moet zij dat bewijzen. Vaststaat dat Luxury Bedding in de catalogus meermalen is vermeld. In aanvulling daarop heeft Luxury Beddings een verklaring en overdrachtsakte van de feitelijke fotograaf ingebracht. De rechter gaat er dus vanuit dat zij de auteursrechten heeft. Enkele twijfels van Luxury Beds zijn onvoldoende om anders te oordelen. De rechter stelt de auteursrechtinbreuk op de foto’s vast en wijst een gederfde licentievergoeding toe van € 2.566,40 gebaseerd op de tarievenlijst van Stichting FotoAnoniem.

Ten tweede is er volgens Luxury Beddings sprake van auteursrechtinbreuk op haar slogans: “WE MAKE THE WORLD’S BEST MATRESS”, “’T BEST BEWAARDE SLAAPKAMERGEHEIM” en “TAILOR MADE COMFORT AND LUXURY”. Volgens Luxury Beds zijn deze slogans niet auteursrechtelijk beschermd.

De rechtbank overweegt dat een werk auteursrechtelijk beschermd is als het een eigen oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Daarbuiten valt alles wat zodanig banaal en triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid rust. Een korte zin kan auteursrechtelijk beschermd zijn, mits voldaan is aan deze voorwaarden. In dit geval gaat het echter om gebruikelijke combinaties van woorden. Er is geen sprake van een keuze, schikking of combinatie waarmee de auteur uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest.

Conclusie: wel auteursrechtinbreuk door gebruik van de foto’s, maar geen auteursrechtibreuk op de slogans.

Is er sprake van handelsnaaminbreuk?

Het is niet toegestaan een handelsnaam te voeren die al door een ander wordt gevoerd, of daarvan maar weinig afwijkt, wanneer daardoor verwarring bij het publiek is te duchten. Volgens vaste rechtspraak moet rekening worden gehouden met alle omstandigheden die het verwarringsgevaar in de hand kunnen werken of juist tegengaan. De woorden Beddings en Beds wijken slechts in geringe mate van elkaar af. Hoewel de definitie anders is (beddengoed en bedden) roepen ze in combinatie met Luxury dezelfde associatie op, namelijk luxe bedden en luxe slapen. Daarnaast richten beide partijen zich op consumenten, hoewel Luxury Beddings dit via tussenschakels doet. Luxury Beddings is in heel Nederland actief, dus ook in het gebied van Luxury Beds. Ook heeft Luxury Beds zich bediend van dezelfde foto’s en slogans als Luxury Bedding. Er is daardoor sprake van verwarringsgevaar. Dat zou zelfs het geval zijn als de handelsnamen beschrijvend zouden zijn, zodat er voor verwarringsgevaar bijkomende omstandigheden vereist zijn. Aan het vereiste van ‘bijkomende omstandigheden’ is hier immers voldaan.

Conclusie: Luxury Beds maakt inbreuk op de handelsnaam van Luxury Beddings en moet haar handelsnaam dus wijzigen.

Slaafse nabootsing

Volgens Luxury Bedding handelt Luxury Beds onrechtmatig jegens haar door alle facetten van de verkoop van Luxury Bedding na te bootsen op een wijze die nodeloos verwarring veroorzaakt. Door het gebruik van vrijwel identieke slogans, dezelfde productnamen en -modellen, de presentatie als geheel (shop-in-shop concept), inclusief het gebruik van dezelfde accessoires, aankleding en displays, krijgen bezoekers van de winkels het gevoel dat ze bij Luxury Bedding op bezoek zijn. Daardoor wordt nodeloos verwarring veroorzaakt.

Luxury Beds betwist dit. Volgens haar zijn er talloze partijen die soortgelijke producten aanbieden. Daarnaast maakt zij geen gebruik van een shop-in-shop concept. Een gevoel bij het publiek is nog geen verwarring aldus Luxury Beds.

De rechter stelt voorop dat het enkel profiteren van andermans bedrijfsdebiet door nabootsing is toegestaan, zelfs als die ander schade lijdt. Slechts in het geval van bijkomende omstandigheden is dit onrechtmatig. Bij het nabootsen van onderscheidingsmiddelen, is (gevaar voor) verwarring onrechtmatig. Bij het nabootsen van producten, is daarnaast vereist dat zonder aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid af te doen evengoed een andere weg had kunnen worden ingeslagen. Voor zover Luxury Bedding een beroep doet op de nabootsing van de producten, wijst de rechter de vordering af omdat de modellen gangbaar zijn in de branche en dus geen eigen gezicht op de markt hebben. Dergelijke nabootsing kan dus niet leiden tot verwarringsgevaar. Wel is er sprake van slaafse nabootsing van de onderscheidingsmiddelen. Luxury Beds heeft immers de slogans letterlijk overgenomen en op dezelfde wijze en in hetzelfde lettertype gepresenteerd, dezelfde naam gebruikt voor veel productmodellen en de presentatie aangevuld met gelijksoortige accessoires. Daardoor bestaat het gevaar dat het weinig oplettende publiek de associatie wekt met producten van Luxury Bedding.

Conclusie: geen slaafse nabootsing van gangbare producten, maar wel slaafse nabootsing van onderscheidingsmiddelen.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of heeft u andere IE-rechtelijke vragen, neemt u dan gerust vrijblijvend contact op met Ranee van der Straaten of Floris de Vriend.