Modernisering van het Arbitragerecht

Arbitrage is in de bouwsector een van de belangrijkste vormen van geschilbeslechting naast de overheidsrechter. Het op 27 mei 2014 aangenomen Wetsvoorstel Modernisering van het Arbitragerecht heeft tot doel om deze vorm van geschilbeslechting te vereenvoudigen en de administratieve lasten te verlichten.

Het eerste vernieuwende aspect in dit verband betreft de mogelijkheid van het scheidsgerecht om ambtshalve of op verzoek van partijen een arbiter aan te wijzen om plaatsopneming of bezichtiging te houden. Nieuw is verder dat het partijen vrij staat om ter zake een andere regeling overeen te komen.

Ook nieuw is de afschaffing van de deponeringsplicht bij einde van de arbitrageprocedure. Deponering is alleen nog maar vereist als partijen dat zijn overeengekomen. Afschaffing van de verplichte deponering vereenvoudigt de arbitrale procedure en maakt deze goedkoper en daardoor aantrekkelijker.

Ten aanzien van de mogelijkheid tot vernietiging van het arbitraal vonnis heeft de wetgever een aantal fundamentele wijzigingen doorgevoerd. Als eerste geldt dat een vordering tot vernietiging van het arbitraal vonnis bij het gerechtshof moet worden ingesteld in plaats van bij de rechtbank. Daarnaast is de regeling van de termijn waarbinnen een vordering tot vernietiging moet worden ingesteld sterk vereenvoudigd. De vordering dient binnen drie maanden na de dag van verzending van het vonnis te worden ingesteld. Tegen een arrest van het hof kan cassatie worden ingesteld. Partijen kunnen overeenkomen dat wordt afgezien van cassatie. Daarmee wordt door de wetgever partijen de mogelijkheid geboden om de procedure met een instantie te verkorten.

De Wet Modernisering van het Arbitragerecht biedt verder de mogelijkheid om processtukken, mededelingen en verzoeken per e-mail in te dienen. Voorwaarde is wel dat de geadresseerde kenbaar heeft gemaakt dat hij langs elektronische weg bereikbaar is. Vonnissen kunnen ook digitaal worden opgemaakt door het te voorzien van een elektronische handtekening, die voldoet aan alle door de wetgever daaraan te stellen eisen. In het kader van de efficiency is verder relevant dat bepaald is dat een arbitraal beding ook volledig elektronisch kan plaatsvinden als het scheidsgerecht dit bepaalt. Vooral voor internationale arbitrages kan een arbitraal geding door middel van bijvoorbeeld een videoconferentie veel kosten besparen.

Tot slot is relevant dat voor consumentenkoop in de Wet Modernisering Arbitragerecht het arbitraal beding op de zwarte lijst is geplaatst. Dit heeft tot gevolg dat een arbitraal beding in de algemene voorwaarden bij consumentenkoop vernietigbaar is. Op deze regel zijn een tweetal uitzonderingen gemaakt, te weten de situatie waarin de ondernemer en de consument bij aparte overeenkomst besluiten om hun geschil door arbitrage te laten beslechten. Verder is een beding in de algemeen voorwaarden niet onredelijk bezwarend als de consument een maand is gegund om te kiezen voor de volgens de wet bevoegde rechter.

De hiervoor beschreven wijzigingen gaan naar verwachting in per 1 januari 2015.