Zicht op toezicht: hoe te handelen bij een inval van de FIOD?

07 March 2016

Als ondernemer heeft u te maken met een groot aantal financiële en administratieve verplichtingen. Zo dient u een deugdelijke administratie te voeren en aan uw aangifteverplichtingen (inclusief de betaling van belasting) te voldoen.

Controle vs. opsporing

De Belastingdienst kijkt dus over uw schouders mee en bewaakt op die manier de naleving van de fiscale regelgeving. De Belastingdienst kan aan uw onderneming nadere vragen stellen. Hierbij kan zij twee ‘petten’ op hebben. Zo kan de Belastingdienst controles uitvoeren, maar zij kan ook overgaan tot opsporing van financiële en belastingfraude. Fiscale opsporing wordt uitgevoerd door medewerkers van de FIOD, ofwel: de opsporingsdienst van de Belastingdienst.

Door deze twee verschillende ‘petten’, kan het voor u als ondernemer lastig zijn om te bepalen wie u nu precies voor zich heeft. Als belangrijkste stelregel geldt dat een controle door de Belastingdienst in de meeste gevallen altijd vooraf zal worden aangekondigd. Dit houdt in dat de betreffende belastingambtenaar contact met u opneemt en met u een nadere afspraak zal inplannen. Bij een controle geldt dat u als ondernemer bereid moet zijn om mee te werken. Een gemachtigde, zoals een belastingadviseur, kan u hierbij uiteraard bijstaan. In de volgende blog zullen wij nader ingaan op de ‘do’s and don’ts’ bij controles door de Belastingdienst.

Checklist

Vanwege het opsporingskarakter wordt een bezoek van de FIOD meestal niet aangekondigd. Dit kan ertoe leiden dat u zich ‘overvallen’ voelt. Toch kunt u zich op een dergelijk bezoek wel degelijk voorbereiden. Hierbij kunnen wij u de volgende ‘handvatten’ aanreiken:

  1. Zorg voor opgeruimde ruimtes. Dossiers moeten zijn opgeborgen in een afgesloten kast en bureaus moeten zijn opgeruimd. 
  1. Zorg dat uw receptie en overige medewerkers vooraf instructies hebben gekregen over een onaangekondigd bezoek van een toezichthouder. De volgende instructies zijn van belang:
    1. Vraag de betreffende personen wie ze zijn en van welke organisatie ze afkomstig zijn. Als de personen aangegeven dat ze van de Belastingdienst zijn, vraag dan precies waarvoor ze komen (controle of opsporing) en vraag om nadere legitimatie.
    2. Beantwoord geen (inhoudelijke) vragen.
    3. Begeleid de ambtenaren naar een aparte, bij voorkeur lege ruimte.       
    4. Neem contact op met de directie en/of advocaat. 
  1. Zorg dat de directie  en uw gemachtigde (advocaat/belastingadviseur) het gesprek met de belastingambtenaren  voert. U heeft altijd het recht om juridisch uw positie te bepalen en het gesprek met de FIOD te voeren in het bijzijn van uw advocaat.  Indien uw gemachtigde er niet bij kan zijn, beroep u dan op uw zwijgrecht. De volgende zaken dient u tijdens het gesprek voor ogen te houden:
    1. Bepaal uw positie. Wordt uw onderneming bijvoorbeeld gezien als (mede)verdachte, of bent u een ‘derde’/getuige? En heeft u een (afgeleid) verschoningsrecht?
    2. Vraag naar de reden/grondslag van het bezoek/onderzoek.
    3. Maak aantekeningen tijdens de besprekingen met de belastingambtenaren.
    4. Vraag om schriftelijke vorderingen en machtigingen.
    5. Verstrek enkel wat expliciet wordt gevorderd en maak hiervan kopieën.
    6. Leg schriftelijk vast wat u heeft overlegd.
    7. Onderzoek of u over de opgevraagde informatie beschikt.
    8. Vraag eventueel om uitstel om bepaalde stukken aan te leveren.

Zwijgrecht

Wees u ervan bewust dat u bij een opsporing niet altijd tot antwoorden bent verplicht. De ambtenaren van de FIOD dienen u vooraf te informeren over uw rechten en plichten. Zij dienen ook aan te geven dat u niet verplicht bent om te antwoorden (‘cautie’). Het zwijgrecht strekt zich echter niet uit tot vragen van feitelijke aard, zoals vragen van logistieke aard (bijvoorbeeld waar bepaalde documenten zich bevinden) of vragen die de leesbaarheid van een document betreffen. Dergelijke vragen dient u wel te beantwoorden.

Aangezien een bezoek van een belastingambtenaaringrijpend kan zijn en in sommige gevallen enorme gevolgen kan hebben, is het verstandig om u door een specialistische gemachtigde (advocaat/belastingadviseur) bij te laten staan. U kunt hiervoor altijd contact opnemen met onze advocaten en/of fiscalisten.

Heeft u nadere vragen over controles door de Belastingdienst en/of de FIOD? Mail vrijblijvend met onze Fiscale afdeling.