Afkeuring jaarrekening dreigt voor ondernemingen wegens onvoldoende ESG-informatie

“Accountants zullen niet zomaar handtekening zetten onder onvolledig duurzaamheidsverslag”, zo kopte het FD op 28 november 2023. En op 18 januari 2024 in dezelfde krant: “Duurzaamheidsrapportage niet op het netvlies bij MKB”.

Ook uw onderneming zal waarschijnlijk op relatief korte termijn te maken krijgen met duurzaamheidsrapportering. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van ABN AMRO laat zien dat twee derde van de ondernemingen geheel onbekend is met de ESG-wetgeving, en een groot aantal ondernemingen niet voorbereid zijn op de verplichtingen die ESG-wetgeving met zich brengt. Afkeurende accountantsverklaringen of verklaringen met beperking dreigen.

De rapportageverplichting

Ondernemingen moeten rapporteren over de effecten van hun bedrijfsvoering op het milieu en de samenleving. Om te beoordelen wanneer op uw onderneming de duurzaamheidrapportageverplichting van toepassing is klik [hier, link naar landingspagina].

De rapportage dient te beschikken over een dubbele materialiteit. Dit houdt in dat ondernemingen moeten rapporteren over hun impact op de omgeving maar ook over het effect van de omgeving op hen. Ondernemingen dienen hierbij zelf in kaart te brengen welke onderwerpen op hen van toepassing zijn. Om de benodigde informatie te verkrijgen binnen de onderneming en van toeleveranciers zullen binnen de onderneming processen en structuren dienen te worden ingericht die gericht zijn op het verzamelen, verwerken en rapporteren van informatie. Daarnaast zal binnen de onderneming ESG-awareness in alle lagen van de organisatie aanwezig dienen te zijn.

Afkeurende verklaring/verklaring van oordeelonthouding/verklaring met beperking

In de wettelijk vereiste controleverklaring geeft de accountant zijn oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening. De controle zal leiden tot een van de volgende verklaringen: goedkeurende verklaring, verklaring met beperking, verklaring van oordeelonthouding of een afkeurende verklaring.

Om de kwaliteit van de informatie met betrekking tot duurzaamheid te waarborgen vereist de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) assurance (verplichte controle) door een externe accountant. Op dit moment vereist de CSRD ‘een beperkte mate van zekerheid’ (‘limited assurance’). In de nabije toekomst zal een grotere mate van zekerheid vereist zijn.

De rapportage maakt onderdeel uit van het jaarverslag. Assurance zal niet worden verstrekt indien uw onderneming niet aan de verplichtingen voor de duurzaamheidsrapportage voldoet, dit ongeacht of uw financiële cijfers op orde zijn.

Niet voldoen aan rapportageverplichting heeft grote gevolgen

Toezichthouder AFM gaf reeds in haar jaarverslag 2022 aan dat zij strenger toezicht zal houden op duurzaamheid en de transparantie van ondernemingen over duurzaamheidsclaims. In ditzelfde jaarverslag gaf de toezichthouder aan nadrukkelijk te kijken naar de wijze waarop ondernemingen zich voorbereiden om vanaf verslagleggingsjaar 2024 de vereiste informatie uit de CSRD te kunnen aanleveren.

Met het niet op heldere en overzichtelijke wijze aanleveren van de benodigde informatie zal de beoordeling van de financiële verslaglegging vertraging oplopen, en riskeert u een afkeurende verklaring, een verklaring van oordeelonthouding of een verklaring met beperking.

Een dergelijke verklaring wekt de belangstelling van de AFM, en zal reden zijn voor een nader onderzoek naar uw onderneming.

Werk aan de winkel!

Het is raadzaam u goed voor te bereiden op het aanleveren van de wettelijk verplichte informatie, ook wanneer CSRD nog niet op uw verslaglegging over 2024 van toepassing is. Dit begint met het bepalen van de informatie die op uw onderneming van toepassing is en aangeleverd dient te worden. Een goede voorbereiding is het halve werk. Het op heldere en duidelijke wijze aanleveren van de informatie aan de accountant is zonder meer een uitdaging. Mocht u vastlopen in het traject is het raadzaam over te gaan tot het inwinnen van advies en u te laten begeleiden teneinde de gewenste goedkeurende verklaring te verkrijgen. Voor zowel onderneming als accountant is de nieuwe rapportageverplichting onontgonnen gebied; uitdagingen zullen zeker voorlopig aan de orde zijn.