Afteltellen bij het Centrum voor Distributiewetgeving VIII – Hardcore beperkingen (algemeen)

Wat?

Verticale overeenkomsten bevatten vaak een groot aantal bepalingen die verschillende aspecten van een verticale relatie reguleren. De EU concurrentieregels bepalen echter dat bepaalde bepalingen niet in distributieovereenkomsten kunnen worden opgenomen omdat ze de concurrentie belemmeren tot een niveau dat niet kan worden toegestaan. Dit zijn de zogenaamde “hardcore beperkingen“. Hardcore beperkingen kunnen zowel direct als indirect worden opgelegd. In het laatste geval is de beoordeling iets complexer, maar de uitkomst is hetzelfde.

Het opnemen van een hardcore beperking in een verticale overeenkomst heeft als consequentie dat de groepsvrijstelling niet langer van toepassing is op de gehele overeenkomst. In dit geval kan de overeenkomst nog steeds in aanmerking komen voor een individuele vrijstelling onder artikel 101(3) VWEU. Voor hardcore beperkingen geldt echter een weerlegbaar vermoeden dat ze niet voldoen aan de voorwaarden die in dit artikel zijn vastgesteld. Het verkrijgen van een individuele vrijstelling is daardoor bijzonder uitdagend en komt alleen voor in uitzonderlijke omstandigheden. Het is daarom van groot belang dat juristen een duidelijk begrip hebben van wat deze hardcore beperkingen inhouden, zodat ze deze kunnen vermijden bij het opstellen van verticale overeenkomsten.

Nu?

Onder het huidige VGVO-regime worden vijf soorten beperkingen beschouwd als hardcore beperkingen die de groepsvrijstelling ongeldig maken. Deze zijn opgenomen in artikel 4 van het huidige VGVO.

Ten eerste verbiedt artikel 4(a) VBER de beperking van de mogelijkheid van de koper om zijn eigen verkoopprijs te bepalen, de zogenaamde “handhaving van de doorverkoopprijs (“RPM”)“. Dit houdt zowel de oplegging van een vaste of minimale doorverkoopprijs als de handhaving van een vaste of minimale marge in.

Ten tweede verbiedt artikel 4(b) VBER territoriale of klantrestricties (met bepaalde uitzonderingen). Omdat het internet een distributeur in staat stelt een groter aantal en een verscheidenheid aan klanten te bereiken dan via de traditionelere verkoopmethoden, beschouwt de Europese Commissie een aantal beperkingen op het gebruik van internetverkoopbeperkingen en in bepaalde gevallen zelfs als hardcore beperkingen (zie paragraaf 52 Vertical Guidelines). Een voorbeeld van zo’n hardcore beperking is dubbele prijsstelling, een overeenkomst waarin staat dat de distributeur een hogere prijs moet betalen voor producten die bedoeld zijn om online te worden doorverkocht in vergelijking met producten die bedoeld zijn om offline te worden doorverkocht.

Ten derde verbiedt artikel 4(c) VBER de beperking van actieve of passieve verkoop aan eindgebruikers door leden van een selectief distributiesysteem. Opnieuw, met betrekking tot internetverkoop, heeft de Europese Commissie verklaard (zie paragraaf 56 Vertical Guidelines) dat alle verplichtingen die leden van een selectief distributiesysteem ontmoedigen om het internet te gebruiken door criteria op te leggen voor online verkoop die niet over het geheel genomen equivalent zijn aan de criteria die worden opgelegd voor offline verkoop, hardcore beperkingen zijn.

Ten vierde verbiedt artikel 4(d) VBER de beperking van cross-supplies tussen distributeurs binnen een selectief distributiesysteem.

Tenslotte verbiedt artikel 4(e) VBER de beperking van de mogelijkheid van de leverancier om componenten te verkopen als reserveonderdelen aan eindgebruikers of reparateurs of andere serviceproviders die niet door de koper zijn belast met de reparatie of het onderhoud van zijn goederen.

De toekomst vanaf 1 juni 2022?

Allereerst bevatten de huidige voorstellen voor het nieuwe VGVO en de Vertical Guidelines bepaalde wijzigingen in het regime, maar vanuit een algemeen perspectief blijft de lijst van hardcore beperkingen in Artikel 4 grotendeels ongewijzigd.

Artikel 4(a) ontwerp VGVO blijft behouden. Daardoor zullen de basisregels over RPM van toepassing blijven. Desalniettemin introduceren de voorstellen voor de nieuwe Vertical Guidelines veranderingen met betrekking tot prijsmonitoring, fulfillment contracten en beleid voor minimale geadverteerde prijzen. Lees zeker DLC countdown nr. 9 als je wilt weten wat er waarschijnlijk zal veranderen in het nieuwe VGVO-regime.

Met steeds belangrijker wordende online verkoop, blijft de Europese Commissie aandacht besteden aan de online omgeving en voert zij bepaalde wijzigingen door in het huidige regime om dit verkoopkanaal nog toegankelijker te maken. De huidige voorstellen voor de nieuwe Vertical Guidelines voorzien in een interessante verandering van aanpak ten opzichte van dubbele prijszetting. De Europese Commissie stelt dat dubbele prijszetting kan profiteren van de veilige haven van het VGVO in bepaalde omstandigheden. Mis zeker DLC countdown nr. 10 niet als je meer wilt weten. Ook in verband met het equivalentieprincipe lijkt de Europese Commissie een nieuwe richting in te slaan door zich te concentreren op de daadwerkelijke beperking van het gebruik van het internet. In de huidige voorstellen voor de Vertical Guidelines, wordt de equivalentietest voor hybride distributiescenario’s opgeheven. DLC countdown nr. 11 zal dit onderwerp in meer detail bespreken.

De voorwaarden voor het opleggen van territoriale of klantbeperkingen in een exclusieve distributieovereenkomst (zie Artikel 4(b)(i) ontwerp VGVO) hebben een upgrade ondergaan om deze uitzondering aantrekkelijker en gemakkelijker toe te passen in de praktijk. De veranderingen omvatten de mogelijkheid van gedeelde exclusiviteit, de mogelijke afschaffing van de parallelle eis en de mogelijkheid om de actieve verkoopbeperkingen over te dragen op de klanten van de koper. Dit is allemaal zeer technisch en de precieze veranderingen zullen worden geschetst in DLC countdowns nr. 12, 13 en 14. Neem een kijkje bij deze DLC countdowns als het onderwerp voor jou interessant is.

In de praktijk?

Er kan een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen twee reeksen onderwerpen, namelijk die waar het bestaande regime grotendeels op zijn plaats blijft en die waar de nieuwe regels waarschijnlijk veranderingen zullen veroorzaken.

De belangrijkste onderwerpen in de eerste categorie zijn RPM en selectieve distributie.

De tweede categorie omvat het regime dat van toepassing is op online verkoop en de bescherming van exclusieve distributeurs tegen actieve verkoop.

Beoordeling?

De mate van rechtszekerheid die door de voorgestelde nieuwe regels wordt gecreëerd, is niet zo duidelijk. Dit is deels toe te schrijven aan het feit dat de omschrijving van bepaalde hardcore beperkingen in de ontwerpverordening niet altijd volledig consistent is met de taal van de ontwerprichtsnoeren. Zoals je zult zien, zit de duivel vaak in de details. DLC countdowns nr. 9 – 14 zullen de praktische gevolgen van de waarschijnlijke veranderingen in meer detail bespreken en de gebieden van onzekerheid schetsen.

Wil je meer weten? Blijf op de hoogte…

Met het aftellen naar 1 juni 2022 streven we ernaar om je regelmatig updates en de nodige juridische knowhow te bieden om je bedrijf volledig voor te bereiden op de toekomst. Bekijk ook het Distribution Law Center-platform en onze LinkedIn-pagina voor veel meer informatie over de wetgeving die van toepassing is op verticale overeenkomsten, zowel op het gebied van concurrentie- als handelsrecht. 27 gespecialiseerde teams uit de hele EER werken hard om het platform om te zetten naar je favoriete bron van begeleiding en informatie.

Een vertaling van deze Countdown nieuwsbrief is beschikbaar in de volgende talen: Portugees.

Lees de beschikbare DLC Countdown nieuwsbrieven over de te verwachten veranderingen hier.