Titel: “Aftellen XIII bij het Distributiewet Centrum – Actieve Beperkingen op Verkoop (Vereist voor Parallelle Impositie)

In de wereld van verticale overeenkomsten komen veel klassieke begrippen voor, waaronder ‘actieve verkoop’ en ‘passieve verkoop’. Actieve verkoop is wanneer een bepaalde klantengroep of territorium actief wordt aangesproken. Passieve verkoop daarentegen heeft betrekking op transacties die plaatsvinden als reactie op ongevraagde verzoeken van individuele klanten, zonder dat deze verkoop actief is geïnitieerd.

Binnen dit systeem is er een vrijstellingsregime om de inspanningen en investeringen van exclusieve maar niet-selectieve distributeurs te beschermen. Onder strikte voorwaarden mogen andere distributeurs zich onthouden van actieve verkoop in het gebied of aan een klantengroep die is toegewezen aan een exclusieve distributeur. Passieve verkoop door deze andere distributeurs wordt echter altijd geblacklist.

Dit blog gaat met name over de derde voorwaarde (het opschuifverbod) die moet worden nageleefd om actieve verkoopbeperkingen in overeenstemming te brengen met de vrijstelling. Gezien de complexiteit van de materie zijn de twee andere voorwaarden (de exclusiviteitseis en de parallelle opleggingseis) behandeld in twee voorgaande blogs.

Op dit moment plaatst de huidige Verticale Groepsvrijstellingsverordening (‘VBER’) in principe de oplegging van beperkingen op actieve en passieve verkoop op de zwarte lijst. Er is echter een beperkte uitzondering die onder strikte cumulatieve voorwaarden valt.

De eerste voorwaarde is dat de actieve verkoopbeperking zich moet richten op een territorium of een klantengroep die ofwel voorbehouden is aan de leverancier, ofwel exclusief is toegewezen aan een specifieke distributeur. Dit wordt de “exclusiviteitsvoorwaarde” genoemd. De tweede voorwaarde vereist dat de actieve verkoopbeperking wordt opgelegd aan alle kopers van de leverancier (inclusief alle bedrijven die tot dezelfde bedrijvengroep behoren). Dit wordt de “parallelle opleggingseis” genoemd.

De derde voorwaarde stelt dat een actieve verkoopbeperking alleen kan worden opgelegd aan de (directe) koper van de leverancier. Over het algemeen zal dit de distributeur zijn die door de leverancier is aangesteld. De leverancier heeft echter niet het recht om van zijn distributeur te eisen dat deze op zijn beurt een actieve verkoopbeperking oplegt aan zijn eigen klanten. Het opleggen van een verplichting aan distributeurs om de actieve verkoopbeperking door te schuiven naar het volgende niveau is dus niet in lijn met de vrijstelling van actieve verkoopbeperkingen. Dit wordt over het algemeen aangeduid als het “opschuifverbod”.

Vanaf 1 juni 2022 verandert de derde voorwaarde. De nieuwe voorstellen geven de leverancier het recht om te eisen dat een actieve verkoopbeperking ook wordt opgelegd aan de klanten van een partij aan wie distributierechten door de leverancier zijn verleend. Dit betekent dat een leverancier van zijn distributeurs kan eisen dat zij de actieve verkoopbeperking doorgeven of doorschuiven naar het volgende niveau.

Het lijkt erop dat deze doorgifte of doorschuiving beperkt is tot één niveau. Met andere woorden, de leverancier kan niet eisen dat zijn distributeur een actieve verkoopbeperking oplegt aan zijn directe klant en bovendien eisen dat deze klanten ook de actieve verkoopbeperking opleggen aan hun klanten.

Dit kan ingewikkeld klinken, en dat is het ook. Een praktisch voorbeeld kan helpen om het te verduidelijken. Bijvoorbeeld, een producent van high-tech tv-toestellen benoemt een exclusieve distributeur in elke grote stad van de EER-landen. De producent vraagt bepaalde investeringen en inspanningen van deze distributeurs, waarvoor hij contractuele bescherming wil bieden. Deze bescherming neemt de vorm aan van actieve verkoopbeperkingen die worden opgelegd aan de andere distributeurs om de exclusieve distributeurs te beschermen tegen actieve marketing in hun stad. Maar onder het huidige regime kan de distributeur een tv-toestel verkopen aan een handelaar in zijn stad, en deze handelaar hoeft zich dan niet te houden aan de actieve verkoopbeperking. Met andere woorden, de leverancier kan niet eisen dat zijn distributeurs dezelfde actieve verkoopbeperking opleggen aan hun klanten (hier: de handelaar).

Dit gaat echter veranderen met de huidige voorstellen. De leverancier kan dan eisen dat de distributeurs de actieve verkoopbeperking doorgeven of doorschuiven naar hun klanten. Als dit gebeurt, moet in ons voorbeeld de distributeur dezelfde actieve verkoopbeperking opleggen aan de handelaar. Dit betekent dat de handelaar contractueel wordt verhinderd om actieve verkopen te doen in andere steden waar een exclusieve distributeur is aangesteld.

In het algemeen biedt het voorstel om actieve verkoopbeperkingen door te geven of door te schuiven een antwoord op de zorgen die zijn geuit in het Expertverslag. Het Expertverslag benadrukte dat het huidige regime in veel realistische scenario’s onpraktisch en ineffectief is. Zo waren er voorbeelden waarin, zonder mogelijkheid tot doorgifte of doorschuiving, bescherming tegen meeliften simpelweg niet werkt. De voorstellen spreken ook de bezorgdheid aan dat het gemakkelijk is om de actieve verkoopbeperking te omzeilen door gebruik te maken van een wederverkoper of handelaar die dan op zijn beurt vrij is om actief te verkopen waar hij maar wil.

Er kunnen echter interpretatieproblemen ontstaan door de formulering in de huidige voorstellen. Het doorschuiven is alleen toegestaan met betrekking tot klanten van ‘een partij aan wie distributierechten zijn verleend door de leverancier’. Er is geen twijfel dat dit van toepassing is op distributeurs die direct door de leverancier zijn aangesteld. Maar hoe zit het met de klanten van een distributeur die is aangesteld door een onafhankelijke importeur die op zijn beurt is aangesteld door de leverancier? Is hier ook sprake van ‘een partij aan wie distributierechten zijn verleend door de leverancier’? Dezelfde vraag is van toepassing op een niveau lager. Als de distributeurs van de leverancier werken met subdistributeurs, mogen zij dan de verplichting om de actieve verkoopbeperking op te leggen uitbreiden tot klanten van de subdealers?

Naar verwachting zal de definitieve versie van de nieuwe verticale richtsnoeren hier verduidelijking op geven. Jullie kunnen alles hierover lezen in toekomstige blogs.

Bij het aftellen naar 1 juni 2022 zullen we jullie regelmatig op de hoogte houden van updates en de nodige juridische knowhow bieden om jullie bedrijf volledig voor te bereiden op de toekomst. Neem ook een kijkje op het Distributierechtcentrum platform en onze LinkedIn pagina voor meer informatie over de wetten die verticale overeenkomsten beheersen, zowel op het gebied van mededinging als van handelsrecht. Met 27 gespecialiseerde teams uit heel de EER werken we hard om het platform tot jullie favoriete bron van informatie te maken.

Een vertaling van deze blog is beschikbaar in het Portugees.

Bekijk de beschikbare DLC Countdown blogs over de te verwachten veranderingen hier.