Vrijheid en verantwoordelijkheid: ook in de zorg?

sector:

Zorg

20 October 2010

De toekomstplannen voor de zorg vertegenwoordigen een belangrijk deel van het regeerakkoord “Vrijheid en verantwoordelijkheid”. Aandachtspunten zijn winstuitkering in de zorg,het uitbreiden van de vrije prijsvorming, het promoten van ketenzorg,  een fusieverbod tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder en het bevorderen van kleinere zorginstellingen.

Het kabinet wil de zorgsector op een aantal punten grondig aanpakken om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg te verbeteren. In het regeerakkoord beschrijft ze hiervoor verschillende maatregelen, een aantal in het oogspringende punten zullen hieronder worden besproken.

In 2006 is de overheid begonnen met het introduceren van marktwerking in de zorg. Mogelijkheid tot winstuitkering was er echter nauwelijks en de vrije prijsvorming was beperkt. Het nieuwe kabinet is van mening dat er de komende tijd veel geld nodig is om de zorg kwalitatief sterk te verbeteren. De financiering van deze kwaliteitsverbetering hoeft daarbij niet alleen van de overheid te komen, maar kan ook afkomstig zijn van de private partijen. De private markt zal echter veel eerder bereid zijn geld in de zorgsector te steken, indien er rendement te behalen valt. Het nieuwe kabinet introduceert om deze reden gereguleerde winstuitkering in de zorg. In het regeerakkoord zijn de volgende randvoorwaarden opgenomen:

  • De eerste drie jaar na het moment van investeren wordt er geen winst uitgekeerd;
  • Er wordt pas winst uitgekeerd na een positieve beoordeling van vooraf gestelde minimumkwaliteitseisen door een onafhankelijke toezichthouder en na een positieve beoordeling van de financiële buffers.

Het is afwachten hoe het kabinet deze eisen vorm gaat geven en welke toezichthoudende instantie de taak krijgt deze eisen te controleren. Een hieraan verwante maatregel is om de vrije prijsvorming, het zogenaamde B-segment, uit te breiden. Op deze manier ontstaat er meer onderhandelingsruimte in de afspraken tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars.  

Het kabinet wil verder zogenoemde ketenzorg stimuleren. Dit betreft zorgverlening die in samenhang wordt verleend. Samenwerking tussen de verschillende zorgverleners moet worden gepromoot. Een andere maatregel uit het regeerakkoord betreft een fusieverbod tussen zorgaanbieder en zorgverzekeraar. Het kabinet is van mening dat kwaliteit, dienstverlening en een scherpe prijs doorslaggevend moeten zijn bij de inkoop van zorg. Dit kan alleen worden gewaarborgd indien een zorgverzekeraar niet ook zelf (concurrerend) zorgaanbod in bezit heeft. Tot slot wil het kabinet maatregelen treffen om kleinschaligheid van de zorg te kunnen bevorderen. Er moet daarom een zorgspecifieke fusietoets door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Nederlandse Zorgautoriteit komen, voorafgaand aan een eventuele mededingingstoets door de Nederlandse Mededingingsautoriteit. De IGZ moet daarnaast de bevoegdheid krijgen om zorginstellingen op te splitsen indien hiervoor kwaliteitsargumenten zijn. Om deze maatregel in te kunnen voeren zal de relevante wetgeving moeten worden gewijzigd.