Boetes in Europa voor prijsafspraken met distributeurs

Recent hebben kartelautoriteiten in België, Oostenrijk en Kroatië boetes uitgedeeld voor het opleggen van prijzen aan distributeurs, een praktijk die in strijd is met het mededingingsrecht. Daarnaast zijn er klachten ingediend tegen McDonalds in Italië, Frankrijk en Duitsland over beweerde prijsafspraken met haar franchisenemers.

Het opleggen van prijzen (ook wel ‘verticale prijsbinding’ genoemd) blijkt in toenemende mate onderwerp van onderzoek en boetes in verschillende Europese landen. Mededingingsautoriteiten lijken deze overtredingen steeds actiever op te sporen. Hieronder een overzicht van recente zaken.

Belgische bakkersgist

Eind maart heeft de Belgische Mededingingsautoriteit een boete van bijna EUR 5,5 miljoen opgelegd voor onder andere verticale prijsbinding aan Algist Bruggeman N.V. (‘Algist’).  Algist is de grootste leverancier van gistproducten in België. Tussen 2008 en 2013 bepaalde Algist de wederverkoopprijs van verse gist voor haar onafhankelijke distributeurs.

Op papier verstrekte Algist slechts adviesprijzen. In de praktijk bleken deze echter bindend, omdat de distributeurs alleen kortingen mochten geven indien zij hiervoor toestemming hadden van Algist. Deze toestemming werd slechts verleend wanneer een eindafnemer (meestal een bakker) overwoog om over te schakelen op concurrerende gistproducten. Zo werd de klant behouden.

Hoeveel korting er mocht worden gegeven, werd voorgeschreven door Algist. Verleende kortingen werden door Algist vergoed aan de distributeur. Algist controleerde de gehanteerde prijzen van haar distributeurs streng. Indien zij zonder toestemming van de adviesprijzen afweken, werden zij hierop aangesproken. Door deze handelswijze werd volgens de Belgische mededingingsautoriteit de concurrentie tussen de onafhankelijke distributeurs van Algist verminderd. Zij concurreerden immer niet meer met elkaar op prijs.

De distributiesector en relaties met leveranciers zijn door de Belgische Mededingingsautoriteit benoemd in haar prioriteitenbeleid 2017. Mogelijk dat er dus nog meer besluiten zullen volgen.

Onderzoek McDonald’s

In Italië, Frankrijk en Duitsland zijn recentelijk verschillende klachten ingediend tegen McDonald’s door een coalitie van consumentengroepen en arbeidsorganisaties. De klagers verwijten McDonald’s onder meer dat zij de prijzen van franchisenemers beïnvloedt. Volgens klagers zouden McDonald’s franchisenemers hogere prijzen rekenen dan McDonald’s restaurants in eigen beheer.

Begin 2016 werd ook al een klacht ingediend bij de Europese Commissie tegen McDonald’s door drie Italiaanse consumentengroepen. Deze klacht ging over het hanteren van excessieve huurprijzen en het opleggen van minimumprijzen voor Big Mac en Quarter Pounder menu’s. Deze klacht werd echter ingetrokken.

Oostenrijks gereedschap en Kroatisch witgoed

In Oostenrijk werd onlangs een producent van gereedschappen beboet voor het maken van afspraken met distributeurs over verkoopprijzen en minimumprijzen tussen 2002 en 2015. De boete bedroeg ruim EUR 1,5 miljoen.

De Kroatische mededingingsautoriteit beboette eerder dit jaar Gorenje Zagreb, een product van witgoed en kleine huishoudelijke apparaten,  voor verticale prijsbinding. De boete bedroeg ruim HRK 1,5 miljoen (ongeveer EUR 200.000). Gorenje Zagreb gebruikte haar kortingsbeleid om verkopers te bewegen zich te houden aan een vaste of minimum verkoopprijs. Zij oefende druk uit op verkopers en maakte gebruik van een prijsmonitoringssysteem. Leveringen werden bijvoorbeeld stop gezet wanneer verkopers zich niet aan de opgelegde prijzen hielden.

Aanhoudende aandacht van autoriteiten voor verticale prijsbinding

De trend dat mededingingsautoriteiten in Europa vaker onderzoek doen en boetes opleggen voor verboden afspraken in distributieovereenkomsten houdt ook in 2017 aan. Verticale prijsbinding wordt het vaakst beboet.

Eerder dit jaar legde de Duitse mededingingsautoriteit al twee boetes op aan twee EDEKA supermarkten en vijf meubelmakers voor verticale prijsbinding. Zie onze eerdere blog hierover. Verticale prijsbinding wordt momenteel ook door de Europese Commissie onderzocht in een onderzoek naar het opleggen van prijzen bij consumentenelektronica. Zie onze eerdere blog hierover.

Gezien de aanhoudende aandacht voor verticale mededingingsinbreuken doen ondernemers er verstandig aan hun distributie afspraken te laten toetsen door een gespecialiseerde mededingingsjurist.

Meer weten?  

Mail vrijblijvend met Minos van Joolingen of Esra van der Wolk.

Automatisch op de hoogte blijven? 

Download hier  onze eBooks en nieuwsbrieven.